داروهای مورد اسفاده در ام اس

امروزه داروهاي متعدد و فراواني براي بيماري MS وجود دارد كه مستقيما به كنترل علايم بيماري مربوط نمي‏شود و شاید فقط براي اصلاح روند بيماري مناسب باشد. از آن جمله مي‏توان به سه نوع بتااينترفرون (interferon Beta) اشاره كرد؛ (بتافرون، آونكس و ربيف) (Rebif-Avonex-Betaferon) و داروي گلاتيرامراستات (كوپاكسون) كه هر كدام از آنها ويژگي متفاوتي دارند (در روش و دفعات تزريق)* 
بتااينترفرون‏

امروزه بتااينترفرون را تنها بر روند عود - بهبود بيماري MS موثر مي‏دانند. به تازگي تحقيقات كلينيكي صورت گرفته تا تاثير اين اين دارو بر نوع پيش‏رونده بيماري MS را ارزيابي نمايند. انواع در دسترس اينترفرون عبارتند از:

* بتا اينترفرون b 1 (با نام تجاري: بتاسرون، بتافرون) (كمپاني داروسازي: برلكس در آمريكاي شمالي، شرينك AG در اروپا و ساير نقاط دنيا)
* بتا اينترفرون a 1 (با نام تجاري آونكس) (كمپاني داروسازي: بيوژن)

* بتا اينترفرون a 1 (با نام تجاري ربيف) (كمپاني داروسازي: ارس سرونو)نتايج تحقيقات كلينيكي طولاني مدت درباره بتاسرون و آونكس به همراه بتاسرون براي استفاده در آمريكا، كانادا، استراليا، انگلستان و بسياري از كشورهاي اروپائي‏پذيرفته شده است. امروزه آونكس در آمريكا و اروپا پذيرفته شده است.ربيف همچنان تحت تحقيقات كلينيكي قرار دارد اما در سوئيس، انگلستان، كانادا، استراليا و اعضاي اتحاديه اروپا عرضه مي‏شود. بتاسرون به عنوان داروي تجويز شده در آمريكا براي بيش از 20 هزار مبتلا به MS دو سال كه مورد بهره برداري قرار گرفته است.- عوارض جانبي بتاسرون‏مهمترين عوارض بتاسرون عبارتند از:

* عكس العمل محل تزريق: تزريق صحيح طبق دستور، محل تزريق چرخشي و ماساژ محل پس از تزريق، اين مشكل را كم رنگ مي‏كند.
* نشانه هائي شبيه آنفولانزا: كه شامل تب و لرز و درد عضلات مي‏شود: اين نشانه معمولا به صورت خود به خود پس از3 ماه از بين مي‏رود. همچنين تزريق در ساعات بعد از ظهر و استفاده از قرص پاراستامول، آسپرين يا ايبوپروفن همزمان با تزريق، اين مشكل را كمتر مي‏كند.
* افسردگي: در تحقيقات كلينيكي گزارش شده كه برخي افراد، دست به خودكشي زده و يا براي اينكار تلاش نمودند. لازم به ذكر است كه كنترل همزمان توسط يك داروي تخصصي، بخش مكمل اين درمان است.كوپليمر 1كوپليمر 1 (نام تجاري: كوپاكسون) (كمپاني داروسازي: داروسازي تو 1) نتايج تحقيقات كلينيكي درباره كوپاكسون نشان مي‏دهد كه اين دارو سبب كاهش ميزان عود بيماري مي‏شود. كوپاكسون چند سالي است كه در كشور فلسطين، عرضه مي‏شود.- اين داروها چگونه استفاده مي‏شود؟
* بتافرون و ربيف با تزريق زيرپوستي يك روز در ميان توسط خود شخص‏
* آونكس با تزريق عضلاني هفتگي‏

* كوپاكسون با تزريق زيرپوستي روزانه توسط خود شخص همه اين داروها بر دفعات و شدت عود بيماري و ميزان آسيب رساني آن كه در تصاوير MRI قابل مشاهده است، تاثير گذار هستند. تصميم‏گيري براي اينكه آيا شخص قابل معالجه هست يا نه و اينكه آيا بايد مصرف دارو را آغاز كند يا خير، و در نهايت اينكه چه دارويي براي اومناسب‏تر مي‏باشد، مسئله‏اي است كه بايد ميان بيمار مبتلا به MS و پزشك مشاور او - پزشك متخصص اعصاب - به مشورت گذاشته شود. در اين ميان مسايل مهمي از قبيل:در دسترس بودن دارو، هزينه آن، وضعيت خدمات بهداشت و درمان و غيره وجود دارند كه بر روند تصميم‏گيري تاثير مي‏گذارند.- درمان‏هاي دوره‏اي تا چه اندازه مفيد هستند؟

همانطور كه پيش از اين گفته شد، براي MS معالجه هاي شناخته نشده است. اما روش‏هاي گوناگون براي كنترل اين بيماري وجود دارد.درمان‏هاي مختلف بيشتر شامل معالجات غيررسمي، غيرسنتي و غالبا غيردارويي مي‏شود. بسياري از آنها بدون آزمايش‏هاي دشوار علمي و توسط پرسنل پيراپزشكي و يا افراد تازه كار علاقمند پيشنهاد و معرفي مي‏گردد. 

اگر چه ممكن است برخي از اين درمان‏ها، كم ضررتر و يا حتي سودمند باشند، اما بيماران مبتلا به MS لازم است درباره راه‏هاي پيشنهادي براي كنترل و يا معالجه بيماري خود محتاط و دقيق باشند.بيشتر اين درمان‏هاي عجيب و غريب، هزينه‏هاي بالايي دارند و حتي خطرناك هستند (و متاسفانه تصور خطر احتمالي اين درمان‏ها، نمي‏تواند احساسات عمومي را تغيير دهد.) 

بسياري از درمان‏ها و معالجات جديد در مطبوعات و رسانه‏ ها، سروصداي زيادي به راه انداخته‏اند؛ اما چنين منابعي هرگز قابل اعتماد و پاسخگو، قلمداد نمي‏شوند. پيش‏از پذيرفتن هر راه درماني، بهتر است آن را واقع بينانه ارزيابي كنيد و اطلاعات لازم را از انجمن MS و پزشك مشاور خود دريافت نماييد. در ادامه نام برخي درمان‏هاي دوره‏اي مختلف را كه معمولا پيشنهاد مي‏شوند، ملاحظه مي‏كنيد:- داروهاي مكمل‏* ويتامين‏ها* اسيدهاي چرب‏- رژيم‏هاي غذايي‏- تخليه دندان از مواد جيوه‏اي ترميم (پر كردن)- طب سوزني‏- يوگا و مديتيشن‏- اكسيژن هايپرباريك‏* داروهاي مكمل‏* ويتامين‏ها:مصرف كافي ويتامين‏ها، به همه بيماران مبتلا به MS توصيه مي‏شود. اما هيچ توجيه علمي بر اين مسئله وجود ندارد كه مقادير مكمل ويتامين‏ها يا ويتامين درماني - به تنهايي يا در تركيب با درمان‏هاي ديگر - تاثير مطلوبي در روند بيماري مي‏گذارد.

* اسيدهاي چرب:تحقيقات كلينيكي زيادي نشان مي‏دهد كه تكميل رژيم غذايي با اسيدهاي چرب اشباع نشده مثل روغن علف خر و اسيدهاي چرب روغن ماهي تاثير اندكي بر كاهش پيشرفت و كم كردن شدت و طول مدت حملات MS دارد و البته تاثيري بر تعداد و تكرار آنها ندارد.- رژيم‏هاي غذايي:هنوز مدرك معتبري مبني بر اينكه MS ناشي از كمبود مواد غذايي يا رژيم‏هاي ناقص است به دست نيامده يك رژيم متعادل، شامل چربي كم و سلولز فراوان، براي اكثرافراد توصيه مي‏شود و براي بيماران مبتلا به MS نيز اين رژيم بايد از برنامه‏هاي اصلي كنترل بيماريشان باشند در اين چارچوب، رژيم‏هاي غذايي مثل رژيم كم چربي سوانك (Swank) و رژيم كازمين (kousmine) بيشتر قابل قبول هستند. به ويژه اينكه امكان تاثيرگذاري ناكافي و يا ناقص در آنها وجود ندارد.

نمي‏توان گفت رژيم‏هاي ديگر مثل رژيم مك دوگال، رژيم كم پروتئين و كم فروكتوز (قند ميوه)، رژيم‏هاي مايعات و رژيم‏هاي بدون تنباكو و ساكاروز (قند معمولي)، هيچ تاثيري بر روند MS ندارند. اگر چه طرفداران اين رژيم‏ها، داستان‏هايي را از تجربيات شخصي خود به عنوان مدرك نقل مي‏كنند، اما بسياري از اين رژيم‏ها (و تبادل نظرها) مشكوك هستند، زيرا مي‏توانند تعادل غذايي نرمال را بر هم بزنند و شايد ثابت شود كه بدون نظارت تخصصي و دارويي، براي سلامتي انسان، مضر و خطرآفرين نيز هستند.- تخليه دندان از مواد جيوه‏اي ترميم:بر مبناي ادعاي ثابت نشده‏اي، تخليه دندان از مواد آمالگام (كه تركيبي از نقره و جيوه است)، منجر به بروز MS مي‏شود. چرا كه مسموميت جيوه و نشت آمالگام، سيستم ايمني را تخريب مي‏كند. اما مدركي وجود ندارد كه ثابت نمايد تخليه آمالگام، تاثيري در بيماري MS دارد.مسموميت با جيوه، اتفاق نادري است كه نياز به همجواري زياد فرد با آن دارد (كه معمولا به علت نوع شغل پيش مي‏آيد) از آنجا كه يكي از اصلي‏ترين ارگان هايي كه‏مورد حمله جيوه قرار مي‏گيرد، مغز است، بيشترين علامت‏هاي مسموميت با جيوه، علامت‏هاي عصبي (مثل لرزش) هستند.

شباهت اتفاقي نشانه ‏هاي MS و مسموميت با جيوه، سبب شده كه اين دو را به هم مرتبط بدانند. همچنين آزمايش‏هاي اندازه‏گيري ميزان جيوه آمالگام، معمولا بي اساس هستند.تخليه دندان از آمالگام، معمولا پرهزينه و استرس زاست و بايد گفت: جايگزين هايي كه معمولا پيشنهاد مي‏شود (مواد چيني) چندان بادوام نيستند و از نظر فني، پيچيدگي‏بيشتري ندارند. مواد آمالگام را تنها زماني مي‏توان تخليه كرد كه خراب شده باشد و تازه در آن هنگام براي دوباره پر كردن دندان بايد با دندانپزشك مشورت نمود.در بسياري از كشورها، عمل تخليه آمالگام دندان، به اين تصور كه اين كار براي سلامتي فرد مفيد است، غيراخلاقي دانسته مي‏شود.

ازطب سوزني:هنوز مدرك مستدلي به دست نيامده كه ثابت كند طب سوزني بر روند بيماري يا كنترل علامت‏هاي آن تاثيرگذار است. البته طب سوزني مي‏تواند در بهبودي دردها و اسپاسم ماهيچه‏ها، كمك خوبي باشد.- يوگا و مديتيشن:آرامش و ورزش مي‏تواند درمان مفرح و موثري براي بيماري MS باشد. يوگا و مديتيشن، كيفيت زندگي بيماران MS را اصلاح مي‏كند و كاركرد فيزيكي و اجتماعي بهتري را برايشان به ارمغان مي‏آورد.

در دهه 1980/ اميدهايي شكل گرفت مبني بر اينكه تنفس اكسيژن، تحت فشار زياد در اتاق مخصوصي كه براي اين منظور ساخته شده، روند بيماري MS راHBO: متوقف ساخته و نشانه‏هاي آن را بهبود مي‏بخشد، اما آزمايش‏هاي جداگانه‏اي كه در آمريكا، كانادا، انگلستان و هلند صورت گرفت، همگي به اين نتيجه رسيد كه اكسيژن تحت فشار زياد HBO. هيچ تاثيري بر عوامل مورد نظر در روند بيماري MS ندارد.