تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی کمر زمانی بوجود می آید که کانال نخاع و فورامن عصبی (گذرگاه های عصبی) در کمر تنگ می شود و بر طناب نخاعی و ریشه عصب ها فشار وارد می کند و باعث بروز نارحتی و درد باسن، پا ،کمر و دیگر نواحی بدن می شود. اغلب افرادی که مبتلا به تنگی کانال نخاع کمر هستند، در نتیجه افزایش سن به آن دچار شده اند، اما تعدادی کمی از این بیماران به صورت مادرزادی این بیماری را دارند.در حدود ۷۵% از موارد تنگی کانال نخاعی در کمر (مهره‌های کمری) رخ می‌دهد. لازم به ذکر است که در اکثر موارد، تنگی کانال نخاعی کمر به ریشه اعصاب فشار می‌آورد که این امر به نوبه خود به درد پشت پا و یا حتی درد ساق پا می‌انجامد. میدانیم که نخاع در درون کانال استخوانی قرار دارد که از پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. اگر به دلایلی این کانال تنگ شود فضای مورد نیاز نخاع کم شده و به آن فشار وارد میشود. این فشار همچنین به اعصابی که از نخاع خارج شده و به اندام تحتانی میرود وارد گشته که موجب بروز علائم بیماری میشود. با جراحی تنگی کانال نخاعی کمر میتوان به بهبود آن کمک کرد.

علائم و نشانه ها
وقتی برای مدتی طولانی می ایستید یا وقتی راه می روید،بیماری تنگی کانال نخاع کمر باعث ایجاد درد یا گرفتگی عضلات پا می شود. عموما اگر به سمت جلو خم بشوید یا بنشینید، درد بوجود آمده از بین می رود، اما وقتی راست بایستید کمر درد دوباره بر می گردد. همانطور که در سوپرمارکت مشغول خرید هستید، آیا خم شدن به سمت جلو باعث کاهش درد شما می شود؟ در صورتی که چنین باشد، شما مبتلا به تنگی ستون فقرات کمری هستید. این نوع درد گاهی اوقات شبه لنگی، لنگی کاذب یا لنگی عصبی نامیده می شود. علائم دیگر تنگی ستون فقرات کمر شامل بی حسی، ضعف یا کرختی در ساق پا و پا می شود. در موارد شدید، ممکن است عصب های روده و مثانه فشرده شوند که منجر به بی اختیاری ادرار و مدفوع به صورت جزئی یا کامل می شود. در صورتی که در کنترل ادرار و مدفوع خود مشکل دارید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

علت
کمر انسان شامل ساختار پیچیده ای از عضلات، رباط ها، تاندون ها، دیسک ها و استخوان ها می شود. قسمت های ستون فقرات با بالشتک های غضروفی شکل محافظت می شود. هر گونه مشکل در یکی از این اجزا می تواند منجر به کمر درد شود.

پزشک ها تنگی کانال نخاع گردن و کمر را دو نوع می دانند. اولیه، که به این معناست که از زمان تولد به آن مبتلا بوده اید و یکی از نواقص تولد به حساب می آید که به آن تنگی کانال نخاع مادرزادی کمری می گویند. بعضی از افراد در هنگام تولد کانال نخاعی ای دارند که نسبت به کانال نخاعی بسیاری از افراد دیگر تنگ تر است و این مساله تا چندین سال مشکلی را به بار نخواهد آورد. این بیماران در میان سالی بیشتر به علائم این بیماری مبتلا می شوند. بیمارانی که  تنگی ستون فقرات مادرزادی ( برای مثال بیماری آکندروپلازی، کوتاهی قد) دارند ممکن است در سنین پایین ( ۱۵ سالگی) علائم آن را آشکار کنند. تنگی کانال نخاع مادرزادی چندان شایع نیست. نوع اکتسابی این بیماری ناشی از بیماری یا آسیب دیدگی ستون فقرات است و انواع اصلی آن در ادامه ارائه می شوند.

پوکی استخوان: علت اصلی تنگی کانال نخاعی اکتسابی فرسودگی ستون فقرات به دلیل افزایش سن است. در واقع، شایع ترین علت مستقیم تنگی نخاع پوکی استخوان است که در آن غضروفی که بین مفاصل قرار دارد به دلیل افزایش سن تخریب می شود. علاوه بر پوکی استخوان، تنگی ستون فقرات با مشکلات دیسک بین مهره ای نیز بوجود می آید. دیسک های بین مهره ای بیرون می زنند یا دچار پارگی دیسک می شوند ( فتق دیسک). دیسک بیرون زده یا تکه ای از دیسک پاره شده به طرف  کانال نخاعی پیش می رود و در عصبی که از سوراخ مهره ای امتداد پیدا می کنند، فشار وارد می کنند. عوامل خطر برای پوکی استخوان ستون فقرات و مشکلات دیسک شامل پیری، طرز نشستن و ایستادن نامناسب، ورزش های پر برخورد و اضافه وزن می شود.
آسیب: وارد شدن  صدمه به ستون فقرات نیز در تنگی کانال نخاع کمر نقش دارد. برای مثال، ممکن است بدون استفاده از یک روش مناسب، شی سنگینی را بلند کنید. این کار باعث آسیب به دیسک یا حتی لغزش مهره ها می شود. این آسیب دیدگی ها بر طناب نخاعی و ریشه های عصب فشار وارد می کند. ممکن است بخشی از ستون فقرات شما دچار شکستگی شود  تکه های استخوان وارد کانال نخاعی شوند و باعث تنگی کانال نخاع شوند.
بیماری روماتیسم: این بیماری ستون فقرات (اسپوندیلیت، آرتروز مچ دست) در بوجود آمدن اسپرز استخوان (زائده استخوانی) که در مفاصل فاست ایجاد می شود، نقش دارد.
اسپرز استخوان (استئوفیت): این زائده های استخوانی به کانال نخاعی و یا ریشه های عصب کمر حمله می کند و کانال نخاعی و عصب های نخاعی را فشرده می کنند.
پارگی دیسک کمر: ممکن است دیسک نزدیکسوراخ مهره ای، یک دریچه عصبی دچاربیرون زدگی شود و ریشه عصب نخاعی را فشرده یا مسدود می کند.دیسک های بین مهره ای بیرون می زنند یا دچار پارگی می شوند ( فتق دیسک کمر). دیسک بیرون زده یا تکه ای از دیسک پاره شده به طرف  کانال نخاعی پیش می رود و در عصبی که از سوراخ مهره ای امتداد پیدا می کنند، فشار وارد می کنند و علت تنگی کانال نخاعی باشد.
لغزش مهره: بدنه یک مهره روی مهره ای که در زیر آن قرار گرفته به سمت جلو لیز می خورد.
اسکولیوز کمری دژنراتیو:وقتی طناب نخاعی و ریشه های عصب فشرده شوند، درد و علائم دیگر اغلب بوجود می آیند. بیماری تنگی نخاعی اغلب در یکی از سه مهره انتهایی کمر، دیسک بین مهره هایL3-L4, دیسک بین مهره های L4-L5 و دیسک بین مهره های L5-S1 بوجود می آید.
tangi noka

گاهی اوقات بیش از یک سطح تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد. نواحی قرمز رنگ در شکل نشان دهنده فشرده شدن طناب نخاعی ریشه عصب توسط بیماری تنگی ستون فقرات کمر است.

تشخیص
تشخیص علت تنگی کانال نخاعی کار دشواری است. علائم این بیماری ممکن است شبیه بیماری های دیگر باشند و همچنین علائم گذرا و موقتی ای دارد. به منظور تشخیص علت این بیماری، پزشک باید چندین آزمایش را انجام دهد. این آزمایش ها همچنین به پزشک کمک می کنند تا یک برنامه درمانی مناسب برای شما ارائه دهد تا درد و علائم دیگر شما تسکین پیدا کنند و بهبودی شما سرعت بخشیده شود. وقتی به پزشک مراجعه می کنید، در مورد علائم کنونی و روش های درمان تنگی کانال نخاع که پیش از این امتحان کرده اید، سوالاتی از شما می پرسد. این بخشی از معاینه است. همچنین باید برای کمک به تشخیص علت تنگی نخاع باید عکس برداری کنید. پزشک از شما درخواست می کند تا آزمایشات دیگری مثل میلوگرام را انجام دهید.

درمان
روش های درمانی مختلفی برای تنگی کانال نخاع کمر وجود دارد که در ادامه به انواع روش های درمان بدون جراحی و جراحی تنگی کانال نخاعی اشاره می شود. درمان خانگی شامل تعدادی از داروهای گیاهی و روش های درمان کمر درد ، شامل سولفات کندرویتین، گلوکوزامین و اسید هیالورونیک می شوند. قبل از شروع روش های درمانی جدید با پزشک مشورت کنید، برای مثال، ممکن است داروی گیاهی ای که مصرف می کنید با داروی بازاری یا تجویزی دیگری که در حال مصرف هستید، تداخل داشته باشد.

درمان بدون جراحی
راه های درمان بدون جراحی متعددی وجود دارد، که پزشک برای درمان تنگی کانال نخاعی کمر توصیه می کند. اغلب، چند روش درمانی با هم ترکیب می شود. برای مثال، دارو با فیزیوتراپی ترکیب می شود. در ادامه روش های درمانی غیر جراحی مخصوص این بیماری ارائه شده است:

دارو

برای تسکین التهاب، درد و اسپاسم عضلانی تنوع گسترده ای از داروها وجود دارد. اگر چه بعضی از داروها بدون نسخه قابل تهیه هستند، بهتر است  این داروها را با داروهای تجویزی که پزشک توصیه می کند، ترکیب نکنید، مگر این که تحت دستورالعمل پزشک مصرف شوند. داروهای بازاری، همانند داروهای تجویزی می توانند عوارض جانبی شدیدی داشته باشند.

تزریق

شایع ترین نوع تزریق برای تسکین علائم تنگی کانال نخاع کمر تزریق اپیدورال کمر است. در این نوع تزریق، دارو (معمولا یک داروی استروئیدی) در فضای دور ریشه های عصب ( فضای اپیدورال) تزریق می شود.این روش درمانی از روش های جراحی بسته ستون فقرات است که به کاهش التهاب و درد شدیدی کمک می کند که در دست یا پا احساس می شود.معمولا سه تزریق در یک دوره چند هفته ای توصیه می شود.

IMG_6677

فیزیوتراپی

روش فیزیوتراپی معمولا ترکیبی از درمان غیرفعال و ورزش است. درمان غیرفعال شامل گرمادرمانی یا کمپرس یخ، فراصوت، تحریک الکتریکی و ماساژ است. این روش های درمانی با انقباض عضلات سفت و تسکین درد یا ناراحتی، بیمار را برای درمان های فعال آماده می کند. ورزش برای تنگی کانال نخاعی شامل حرکات کششی و ورزش های تجویزی می شود که به ثابت کردن ستون فقرات، استحکام و داوم ستون فقرات و افزایش انعطاف پذیری آنها در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع کمر کمک می کنند.

ورزش

در صورتی که تنگی کانال نخاع باعث بوجود آمدن درد در بدن شما شده باشد، احتمالا به ورزش کردن فکر هم نمی کنید.با این جال، برخلاف تصور، ورزش مخصوص، حرکات کششی و تحرک باعث تسکین درد ناشی از تنگی کانال نخاعی می شود.لطفا قبل از شروع هر نوع برنامه ورزشی، با پزشک مشورت کنید. پزشک در مورد مناسب ترین حرکات ورزشی به شما مشورت می دهد و شما را از انجام دادن بعضی از ورزش ها بر حذر می دارد. از آنجایی که پزشک سابقه درد و علائم شما را به خوبی می داند، بهترین منبع برای کسب اطلاعات و توصیه است.شما به طور کلی باید از هر نوع فعالیتی که باعث وارد شدن فشار بسیار زیاد روی ستون فقرات می شود، خودداری کنید (برای مثال، ورزش های برخوردی).

پیاده روی برای افراد مبتلا به تنگی کانال نخاع ورزش مناسبی است. این ورزش کم فشار است و به آسانی می توانید در صورت نیاز سرعت خود را تغییر دهید. پیاده روی روزانه را در برنامه روزمره خود قرار دارد. پیاده روی روزانه همچنین فرصتی مناسب برای کاهش استرس ( در صورتی که به آن نیاز دارید) است و از زیبایی های محیط پیرامون خود نیز لذت خواهید برد. شنا نیز یک ورزش ایده ال برای تنگی کانال نخاعی است، زیرا تمامی عضلات کمر شما را در محیطی بی خطر و محافظت کننده به حرکت وا می دارد. آب به خوبی از وزن شما پشتیبانی می کند، که به این معناست که کمر شما وزن کمتری را تحمل می کند.همچنین می توانید در آب راه بروید.

طب سوزنی

متخصصین طب سوزنی بر این باور هستند که بدن شما یک انرژی حیاتی دارد که چی نامیده می شوند. آنها اعتقاد دارند که وقتی مسیر انرژی حیاتی چی شما مسدود می شود، دچار بیماری می شوید. طب سوزنی باعث ترمیم جریان پرانرژی و سالم چی می شود (این روش درمانی شرقی شیوه درمان متفاوتی نسبت به روش های درمانی علمی غربی دارد. این روش بیماری تنگی کانال نخاع را بهتر یا بدتر نمی کند، فقط آن را تغییر می دهد). در طب سوزنی، پزشک سوزن های ریزی را در نقطه های مخصوصی از بدن شما فرو می کند و راستش را بخواهید اصلا دردی احساس نمی کنید! شواهدی وجود دارد مبتنی بر اینکه طب سوزنی باعث آزادسازی اندورفین، ماده شیمایی مسکن بدن می شود.

ماساژ

یک ماساژ خوب باعث تسکین درد ناشی از تنگی کانال نخاعی کمر می شود، زیرا عضلات سفت را منقبض می کند( سفتی عضلات باعث تشدید درد می شود). همانند روش های درمانی دیگر مخصوص کمردرد یا گردن درد، لطفا قبل از امتحان هر روش درمانی جدید با پزشک مشورت کنید، سعی نکنید نا آگاهانه به خود ضرر بزنید و قبل از امتحان کردن هر روش درمانی با پزشک مشورت کنید.

جراحی
روش های درمانی غیرجراحی (مثل دارو)  برای اغلب افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی کمر  تاثیرگذار است، بنابراین نیازی به جراحی تنگی کانال نخاع کمری نخواهند داشت. با این حال، در بعضی از شرایط وجود دارند که به عمل جراحی تنگی کانال نخاعی نیاز می شود. این شرایط از قرار زیر هستند:

راه های درمان غیرجراحی برای مشکل شما تاثیر گذار نبوده اند
برای مدتی طولانی درد شدیدی را تجربه می کنید
شما رادیکولوپاتی را تجربه می کند که اصطلاحی پزشکی برای توضیح درد، بی حسی و کرختی در پا یا دست است که از علائم بیماری تنگی کانال نخاعی کمر می باشد.
در ناحیه دست یا پا دچار بی حسی شده باشید.
نمی توانید دست یا پای خود را به خوبی حرکت دهید.
در دفع مدفوع مشکل دارید.
یکی از اهداف اصلی برای درمان تنگی کانال نخاعی کمر با جراحی افزایش استحکام و آزاد سازی ناحیه برای طناب نخاعی و ریشه های عصب است. به این کار رفع فشار گفته می شود. جراح ستون فقرات با فراهم کردن فشاری بیشتر برای عبور طناب نخاعی و ریشه های عصب، به کاهش درد ناشی از التهاب عصب کمک می کند. هدف دیگر جراحی افزایش بهبود حرکت  در پا یا دست است. در صورتی که پا یا دست شما بی حس شده باشد، جراح امیدوار است با این جراحی این مشکل برطرف شود.

تنگی کانال نخاعی گردن و کمر بیماری است که نسبتا شایع نمی باشد. نوع مادرزادی این بیماری نادر می باشد. در صورت بروز علائم ذکر شده در مقاله برای تشخیص تنگی کانال نخاع کمر به پزشک مراجعه کنید، تا بهترین درمان را برایتان تجویز کند و از بروز عوارض تنگی کانال نخاعی در امان باشید. اکثر بیماران با روش های درمان بدون جراحی بهبود پیدا می کنند و فقط در تعداد محدودی از بیماران پزشک جراحی را تجویز می کند.